Türkiye'de Sansür Eğlenceleri - Arda Odabaşı

Türkiye’de sansür uygulamaları konusunda bildiklerimiz artıyor. Comte de Persignac’ın (Jacques Loria) Türkiye’de Sansür Eğlenceleri bunun yeni ve ilginç bir örneği. Bu kitap 2. Abdülhamit dönemindeki sansür uygulamalarının tanığı; yaşananları anlatıyor. Sansürün basına, kitap yayınına ve tiyatro oyunlarına nasıl uygulandığının örneklerini veriyor. Arşiv belgelerine dayalı anlatımdan biraz farklı olarak günlük yaşamın acı/komik yanlarını daha çarpıcı biçimde sergiliyor. Bu sayede kitaptan pek çok ayrıntıyı öğrenmek mümkün: Bir yabancının Osmanlı ülkesine gelirken yolda yemek üzere yanına aldığı tavuğun sarılı olduğu gazeteye (pişmiş tavuğun o zamanlar gazete kâğıdına sarıldığını not ediyoruz!) gümrük memurunun el koymasını, pratik yaşam hakkında bilgi veren bir sözlüğün Türkiye maddesinin yırtılıp alınmasını, kitap basımını ya da kapatılan bir gazetenin yeniden yayınını neredeyse olanaksız hale getiren bürokrasinin tutumunu ve bir tiyatro oyununun metninden sözcükler/bölümler çıkartılmasını öğreniyoruz.