İbn Sina'da Tanrı-Evren İlişkisi ve Şehristani'nin Eleştirileri - Hasan Hüseyin Bircan

İslam felsefesinin "Büyük üstad"ı (eş-şeyhü'r-reis) İbn Sînâ, çoğu elimizde olan bereketli çalışmalarıyla İslâm dünyasındaki Meşşâî felsefesinin zirvesi sayılmış ve hala da sayılmaktadır. Çünkü o İslâm düşünce tarihi açısından, kendinden önceki tüm eğilimlerin doruk noktasını temsil ettiği gibi, kendisinden sonra gelen her eğilimin de kaynağı durumundadır. Dolayısıyla o bu tarih içinde merkezi bir konuma sahiptir. Bu nedenle onun görüşleri bilhassa Gazzâli'den sonra bu düşünce içindeki felsefe eleştirilerinin neredeyse yegane hareket noktasını teşkil etmiştir. Bu eleştirilerin temelini metafizik konular oluşturmaktadır. İşte bu çalışmada da bu konuların mihverini teşkil eden "Tanrı-Alem İlişkisi" ve bu bağlamla ilgili olarak kelâmcı olan "Şehristânî'nin Eleştirileri" ele alınmıştır. Yani bu çalışma, bir taraftan, İslâm düşüncesinin tartışılmaz değerlerinden olan İbn Sînâ'nın sözü edilen konudaki düşüncelerini anlama çabası iken, bir taraftan da onu eleştirme 'furyasına' kapılan bir Müslüman kelamcının oldukça iddialı bir başlıkla kaleme aldığı "Kitâbü'l-Musâraa (Güreş Kitabı)" eserinden ona yönelttiği eleştirileri ortaya koymaya amaçlamıştır.