Aristoteles’in Taşlar Kitabı - Gürsel Aksoy

İslam bilim tarihinde taşlar hakkında yazılan en eski eser, Aristoteles’e maledilen Kitabu’l-Ahcar’dır. Günümüzde yalnız Arapça tercümesi bulunan ve kaynak dildeki metni kayıp bu eser, mineraller hakkında son derece şaşırtıcı gözlem ve bilgilerin batıl inançlarla iç içe geçtiği, farmasötik kimyadan simyaya, simyadan İskender hikayelerine uzanan geniş bir tayftır. Arapçaya miladi 9. yüzyılın ilk yarısında çevrildiği tahmin edilen eser, aynı konuda nispeten geç dönemde yazılmış başka kitaplara önemli oranda kaynaklık etmiş ve onlar tarafından bol miktarda alıntılanmıştır. Kitabın öneminin bir başka göstergesi, Ortaçağ’ın sonlarına doğru Latince ve İbraniceye çevrilmiş olmasıdır. Elinizdeki çalışma, mineraloji tarihi literatürüne girişle birlikte, Kitabu’l-Ahcar’ın Türkçe çevirisinden ve çeviri sonucu ortaya çıkan metnin antik ve İslami kaynaklar ışığında kapsamlı bir yorumundan oluşmaktadır. Bu çalışmanın Aristoteles’in adını taşıyan Kitabu’l-Ahcar’ın İslam bilim tarihinde mineraloji alanında ortaya konmuş eserlere genel bir giriş mahiyeti taşıdığını ve Antikçağ, İslam dünyası ve Ortaçağ Avrupa’sında yazılan benzer eserlere ışık tutan çok zengin bir kültür tarihi belgesi olduğunu göstereceğini umuyoruz.