Moğollarda Din ve Siyaset - Mustafa Akkuş

XIII. yüzyıl dünya tarihini şekillendiren Moğollar, istilaya başlamalarıyla beraber dünyada büyük merak uyandırmışlar ve dikkat çekmişlerdir. Cengiz Han hakkında dönemin kaynaklarında ve halkın dilinde efsaneler türemiş, bölgelere, inançlara ve istilalardan etkilenme süreçlerine bağlı olarak birçok muhtelif rivayetler aktarılmıştır. Moğolların inançları da merak edilmiş, Hristiyanlar, Budistler ve Taoistler başta olmak üzere dönemin yaygın dinleri arasında zamanın siyasi ve askeri gücünü kendi inançlarına bağlama yarışı başlamıştır. Pragmatik ve yağmacı bir yönetim anlayışına ve steplerde yaygın Şaman İnancına sahip olan Moğollar, başlangıçta dini taassuptan uzak dinlere karşı hoşgörülü tutumları Moğollar arasında farklı din ve inançların hızla yayılmasına sebep olmuştur. Moğol ve Şaman üst kimliği altında muhtelif dinlere sempati ve yakınlık duymaları zamanla siyasetlerinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Bu eserde Moğolların bu yönü ele alınmış, genel hatlarıyla Şaman inancına değinilerek Moğol steplerine büyük dinlerin nüfuzu anlatılmıştır. İslam dünyasına karşı bir istila hareketi gerçekleştiren Hülâgû Han'ın Müslüman coğrafyada kurduğu İlhanlı devletinin her bir hanının dini yönleri ve kişilikleri üzerinden dönem dönem dini siyasetleri ve uygulamaları ortaya konulmuştur.