Farklı Yönleriyle Türkler - Dilaver Cebeci

Uygurlarda, devlet ve millet anlayışı, çoğu zaman “erk” yani “güç” ve “kuvvet” sözü  ile birlikte geçmeye başlamıştı. “Erk, Türkleriniz” veya “Erkler, Türkler” gibi… Türk sözü, “Erk” in yani “güç” ün karşılığıdır. “Olgunluk” da “Türklük” idi. Olgunlaşmış gençler için “Türk yiğit” veya “Türk kızlar” gibi sözler söyleniyordu. Uygurların bu anlayışı Kaşgarlı Mahmud çağında da devam etmişti. Alpaslan ve Kaşgarlı Mahmud çağı, yani XI. yüzyılın ikinci yarısı Türklerin “Türklük şuuru ile gururunu” tam olarak duydukları bir dönemdir. Kaşgarlı Mahmud’a göre Türkler’e “Türk adını ulu Tanrı vermiştir.” Aynı kaynak bunu tanıklamak için ayrıca bir hadis de veriyordu. Bu hadis ne kadar doğrudur bilemeyiz ama değerli olan Göktürk’ler gibi bu çağda da Türk kavminin buna inanmış olmasıydı.