Muharebe Alanın Yeni Aktörleri-Askeri Yükleniciler Bleda Rıza Kurtdarcan

Uluslararası silahlı çatışmaların yürütülmesinde devletlerin/egemenlerin silahlı kuvvetlerinin, bunlara hizmet etmek ve harekat alanındaki bazı ihtiyaçlarının karşılanması üzere özel yüklenicilere başvurması, temelleri devletin ortaya çıkışından çok eskiye dayanan ve hatta neredeyse savaş tarihinin her döneminde hayata geçmiş köklü bir uygulamadır. Her ne kadar 20. yüzyıl itibariyle, endüstriyel topyekün savaşın gereksinimleri ve bunları karşılamak üzere gelişen modern ulus devletin idari yapılanması içinde geri plana itilmiş olsa da özel sektör kaynaklı askeri hizmetler 20: yüzyılın son çeyreğinde, silahlı çatışmalarda yavaş yavaş öne çıkmaya başlamıştır. 21. yüzyılın ilk on yılına damga vuran Irak ve Afganistan Harekatlarında oynadıkları rollerle birlikte kamuoyunun hiç de alışık olmadığı ve beklemediği bir şekilde yeniden askeri işlerin önemli bir bileşeni olarak sahneye çıkan özel askeri girişimciler, ulusal ve uluslararası hukuk çevrelerinde ciddi bir tepkiyle karşılanmış; bunların modern devlet anlayışı üzerinde şekillenen hukuk düzeninin temelleri ile uyumsuzluk arz eden, kabul edilemez ve hatta hukuka aykırı bir uygulama, bir anakronizm teşkil ettiği ileri sürülmüştür. Devlet silahlı kuvvetlerinin, gelişen teknolojilere paralel olarak yakın gelecekte yarı otonom ve hatta otonom silah sistemlerini envantere alacağı öngörülmektedir. Dünya çapında silahlı kuvvetlerin günümüzde son teknoloji ürünü silah sistemlerinin geliştirilmesi, harbe hazır tutulması ve hatta kullanılmasında yüksek oranda sivil yüklenicilere başvurması dikkate alındığında, yarı otonom ve otonom nakliye, istihbarat ve muharebe sistemlerinin hizmete alınmasıyla onları geliştiren ya da katkıda bulunan sivil şirketlerin çalışanlarının daha sık bir şekilde savaş alanında askeri personelle omuz omuza çalışacağı bir dönemin çok yakın olduğu rahatlıkla söylenebilir. Bu durum ise özel askeri yüklenicilere ilişkin hukuki kavramların ve kuralların yeni