Sosyal Hareketler Sosyolojisi - Toplumsal Fay Hatlarının Anatomisi Cahit Aslan

Sosyal hareketler hem niceliği hem de niteliği açısından çok boyutlu ve girift bir karakteri kendi bünyesinde taşıyan fenomenlerdir. Zira herhangi bir sosyal harekete katılmış olan bir birey, hangi sosyal harekete katılmış olursa olsun bu tercihindeki katılım gerekçelerini kendine göre usa vurur ve bu usa vurma edimini farklı motivasyonlarla besleyerek retorize eder. Bu durum olay, olgu, ortam, kavram ve sembollerle diyalektik ilişki içinde olan bir bireyin bağlam, aidiyet, güç, özdeşim ve temsillerle olan analizini gerektirir. Dolayısıyla bu gereklilik bireyin herhangi bir sosyal hareketle ne tür bir ilişki içinde olduğunun da cevabını zorunlu kılar. İşte bu zorunluluk hem siyaset sosyolojisi açısından hem de sosyal hareketler sosyolojisi açısından çok büyük bir önem arz etmektedir. Çünkü her birey hayatla kurduğu ilişkide bir tasavvurdan nemalanır ve bu tasavvurun beklentileriyle bir alış verişe girer. Haddizatında her toplumun onu oluşturan bireyler açısından kendine göre bir sinir ucu vardır. Bireyler sosyal hareketlere katılmakla bu sinir ucunun kendi tasavvurlarına ve beklentilerine göre aykırı olanın izdüşümünü yansıtırlar. Bu yansıtma bireylerin bir tepkimesi olduğu gibi, aynı zamanda bireylerin kendilerini var kılmasının da entelektüel gerekçesidir. Bu gerçekten hareketle 15 Temmuz 2016‟daki darbe girişimi ve sonrasında yaşanan ağır sinir harbinde Türkiye bir kez daha sosyal hareketlerin ne olduğunu ve ne olmadığını bütün boyutlarıyla tartışmak zorunda olduğunu görmüştür. Maalesef ülkemizde darbe girişiminden sonraki süreçlerde kitle iletişim araçlarında uzmanmış gibi görünen lafebelerinin bol keseden kestiği ahkâmların sosyolojik açıdan ne kadar eften püften yorumlar ve saptamalar olduğuna gün be gün şahit olmaktayız. Bu yorumlar ve saptamalar güya toplumsal gerçekliğimizle yüzleşme adına hem siyaset sosyolojisi açısından hem de sosyal hareketler sosyolojisi açısından toplumsal bir hasar tespiti yapılması